top of page
  • Cem Batırbaygil

Taoizm ve Lao Tzu (Laozi)


M.Ö. altıncı yüzyılda Antik Çinli bilge Laozi, Taoizmin en önemli kitaplarından biri olan Tao Te Ching'in (Dao De Jing) yazarıdır. İki bölümden oluşan eser dao ve de'nin kitabı anlamına gelir. Dao De Jing, Dao evren anlayışının en temel metni sayılır. "Dao/Tao", "Yol" demektir. "De/Te", Laozi geleneğinde kendiliğindenlik haline geçmek, evrenle bir olmak, Kongzi geleneğinde ise "erdem" anlamında kullanılır. "Ching/Jing", kitap, klasik eser anlamına gelir. Türkçe'ye "Yol ve Erdemin Yolu" adıyla çevrilmiştir. Eserin bambu çubuklara yazılmış haldeki yeryüzüne çıkmış en eski örneği 1963-74 yılları arasında Mawangdui[1] (Batı Han Hanedanlığı M.Ö. 206-M.S.9) arkeolojik sitesindeki antik mezarlarda yapılan kazılarda bulunmuştur.


Dao De Jing'in (Tao Te Ching) yazarı Lao Tzu, Honan eyaletindeki Chou Mahkemesinin İmparatorluk Arşivlerini tuttuğu düşünülmektedir.


Öküz üzerinde Lao Tzu

Efsaneye göre, Lao Tzu kamu hizmetinden emekli olmak üzereyken bir ata bindi ve batıya, Çin'in çöl bölgelerine doğru sürmeye başladı. Ch'in eyaletine sınır koruyucusu, insanlığa aktarılabilmesi için düşüncelerini yazmasını istediğinde, Lao Tzu iki gün oturdu ve "Dao De Jing" yazdı. İşleri korucuya teslim ettikten sonra, bir daha asla görülmemek üzere çöle gitti.


Orijinal haliyle, Dao De Jing'in 'Dao Jing' ve 'De Jing' olarak bilinen iki bölüm halinde düzenlenmiş seksen bir kısa bölümden oluştuğuna inanılmaktadır. Bu parşömenlerden ilki otuz yedi bölüm, ikincisi ise kırk dört bölümdü. Taoizm'in özü, 2.500 yıl boyunca Çin düşünce ve kültüründe büyük bir etki sağlayan bu seksen bir bölümde (kabaca 5.000 kelime) yer almaktadır.


Lao Tze olarak adlandırılan bu bilgin, büyük olasılıkla başka bir isme sahipti, çünkü Lao Tze'nin karakterleri aynı zamanda "yaşlı adam" anlamına geliyor veya bazen "yaşlı bilgin" olarak tercüme ediliyor. Japonca'daki aynı karakterler, o dilde "roshi" olarak telaffuz edilen bir Zen öğretisinin ustası için ayrılmıştır. Dao De Jing'i kimin yazdığına ve belki de ne zaman yazıldığına katılmayan birçok kişi olmasına rağmen, tüm insanlar için edebi ve felsefi bir eser olarak değeri konusunda bilim adamları arasında neredeyse hiçbir fikir ayrılığı yoktur.



bottom of page